Choć rzadko widywane za dnia, jeże są jednymi z najbardziej pożytecznych mieszkańców naszych ogrodów. Te niewielkie ssaki odgrywają ważną rolę w naturalnym ekosystemie, pomagając ograniczać populację szkodników, takich jak ślimaki, larwy czy owady. Niestety, ich liczebność systematycznie maleje, głównie z powodu działalności człowieka. Dlatego warto nie tylko docenić ich obecność, ale również aktywnie wspierać ich przetrwanie.
Dlaczego warto zaprosić jeże do ogrodu?
Jeż to nocny łowca, który potrafi zjeść naprawdę sporo szkodników. Jeden dorosły osobnik może w ciągu jednej nocy pochłonąć nawet 200 gramów owadów i ich larw. Dzięki temu jeże są sprzymierzeńcami ogrodników – chronią rośliny przed inwazją mszyc, chrząszczy czy ślimaków bez konieczności używania chemii.
Ich obecność świadczy również o dobrej kondycji środowiska. Jeże preferują miejsca naturalne, bogate w roślinność i pozbawione nadmiaru pestycydów. Jeśli pojawiają się w ogrodzie, to znak, że panują w nim sprzyjające warunki.
Czego potrzebują jeże do życia?
Jeże są zwierzętami terytorialnymi. Potrzebują bezpiecznego schronienia, dostępu do pożywienia i spokojnego miejsca na zimowanie. Idealny ogród dla jeża powinien zawierać:
- gęste zarośla lub stosy liści,
- kompostowniki, drewutnie, sterty gałęzi,
- miejsca bez oświetlenia nocą,
- bezpieczne przejścia między ogrodami (niskie ogrodzenie lub specjalne otwory).
Jeże często przemierzają duże dystanse w poszukiwaniu pokarmu. Wysokie ogrodzenia i brak przejść sprawiają, że ich terytorium staje się ograniczone. To może prowadzić do głodu i spadku populacji.
Jak pomóc jeżom w ogrodzie?
Jeśli chcesz wspierać jeże, możesz podjąć kilka prostych, ale skutecznych działań:
- Nie usuwaj stert liści i gałęzi – to idealne miejsca do ukrycia i zimowania.
- Unikaj koszenia trawnika po zmroku – wiele jeży ginie pod kosiarkami.
- Nie stosuj trutek na ślimaki – są one również trujące dla jeży.
- Wystaw miseczkę z wodą w upalne dni – odwodnienie to poważny problem dla dzikich zwierząt.
- Budka dla jeża – można ją kupić lub zbudować samodzielnie. Ustaw ją w zacisznym miejscu, osłoniętą od wiatru.
Czego absolutnie nie robić?
W dobrej wierze łatwo popełnić błąd, który może zaszkodzić jeżowi. Oto kilka rzeczy, których należy unikać:
- Nie dokarmiaj jeży mlekiem – powoduje ono biegunkę i odwodnienie. Jeże mogą pić tylko wodę.
- Nie karm ich surowym mięsem ani resztkami ze stołu – to nieodpowiednia dieta.
- Nie zakładaj siatek na ziemi – jeże łatwo się w nie zaplątują.
Jeż w tarapatach – co robić?
Jeśli znajdziesz jeża w ciągu dnia, bardzo osłabionego lub rannego – to sygnał, że potrzebuje pomocy. W takim przypadku skontaktuj się z najbliższym ośrodkiem rehabilitacji dzikich zwierząt. Nie zabieraj zdrowego jeża do domu – to dzikie zwierzę, które powinno żyć na wolności.
Jeże a prawo
W Polsce jeże są objęte ochroną gatunkową. Oznacza to, że nie wolno ich płoszyć, przetrzymywać ani niszczyć ich siedlisk. Wszelkie działania na ich korzyść – jak budowa domków czy zapewnienie przejść między ogrodami – są całkowicie legalne i wskazane.
Mały bohater nocą
Jeż to cichy sprzymierzeniec ogrodnika, który nocą patroluje grządki i rabaty w poszukiwaniu szkodników. Choć nie zawsze go widać, warto pamiętać o jego potrzebach. Dzięki prostym działaniom możemy uczynić nasze ogrody przyjaznymi dla tego niezwykłego ssaka – i jednocześnie zadbać o zdrowie całego mikroekosystemu.
